درچند هفته اخیر، نمایشی بسیار ستایش انگیز براساس زندگی طاهره قره العین، زن یکتای تاریخ معاصر بیداری زنان ایران بروی صحنه بود. این نمایش به زبان انگلیسی در «Stage 15» یکی از تالارهای بسیار مجهز Media Campus در منطقه «منهتن بیچ» جنوب کالیفرنیا به اجرا درآمده بود. نمایشی بسیار مدرن در شیوه نمایش های موزیکال امریکا و در محیطی بسیار صمیمی بطوری که گاه به گاه بازیگران نمایش که صحنه آنان در وسط تالار قرار داشت، با تماشاگرانی که درگرداگرد آنان نشسته بودند، به نوعی آمیخته می شدند با پژواک نوای بس زیبای بازیگرانی که اشعاری از طاهره ویا بخش هائی از زندگی او را می خواندند و ارائه می کردند، طاهره 170 سال پیش را برای انبوه تماشاگران اغلب امریکایی، بسیار ملموس – تجسم می دادند. زنی که علیرغم همه ستم هایی که بر او وارد شد، یکتا و استوار برجایگاه و مقام خود ایستاد و قبل ازآنکه در 35 سالگی کشته شود، به زنان سرزمین خویش ایران، بلکه در هر بخشی از جهان که حقوق آنان پایمال می شود، ندا داد که گرچه مرا می کشند ولی قادر به جلوگیری از دستیابی زنان به این حقوق پروردگاری خود نخواهند شد.
این نمایش به همت 4 زن از 4 نسل یک خانواده، مادر بزرگ، دختر او، نوه دختری و نتیجه دختری او بروی صحنه آمده است.
«جینا گارسیا» Gina Garcia سالها پیش نمایشنامه ای به شیوه موزیکال و نوعی «اپرائی» برای طاهره نوشته و همسرش «راسل گارسیا» Russell Garcia نیز همان زمان ها موسیقی دلپذیری برای آن نوشته و تنظیم کرده بود و اینک افراد جدید خانواده از نسل سوم وچهارم، «کریستی کوروین» Kristy Corwin و دختر جوان او «کاپری» هر یک نقش مهمی در نخستین اجرای این نمایش برای ما ایفا کرده اند.
***
من از سالها پیش جینا و راسل، دو امریکایی فرهیخته وهنرمند را که سالها در «نیوزیلند» اقامت داشتند، می شناختم و گاهی که به کالیفرنیا باز می گشتند و از جمله دیداری با خویشان و دوستان در منطقه «آگوراهیلز» فرصتی می شد که از گفته های آنان و اجرای خودمانی و صمیمانه ترانه ها و آهنگ های آنان بهره مند شوم واز قضای روزگار «کریستی» نیز در همسایگی ما بود و «کاپری» دخترک او که چون پروانه ها سرشار از حرکت و انرژی بود.
راسل گارسیا در کارنامه هنری خود آثار معروفی را که برای متن فیلم های هالیوود از جمله فیلم The Time Machine نوشته، یا آثار برجسته دیگری را که برای موسیقی جاز، کلاسیک و نمایش های رادیویی و تلویزیونی ساخته، جای داده است و با بعضی از بزرگان موسیقی جاز چون «لوئی آرمسترانگ» و «الافیتزجرالد» و هنرمندان هالیوود چون «هنری مانسینی» و «جودی گارلند» و غیره همکاری داشته است. «انستیتوی موسیقی جاز» لوس آنجلس در سال 2005، خدمات 60 ساله او را به موسیقی به ویژه موسیقی جاز، ستایش کرده است.
این زوج هنرمند، راسل از کالیفرنیا و جینا از نیویورک در دهه 1950 یکدیگر را یافتند و ازدواج کردند، و دریافت این نکته شگفت که تا چه اندازه هر دوی آنان به سیر و سیاحت، دیدار از دریاها و جزایر دوردست، یافتن آدمیانی غریب که تا چه اندازه در اصل آشنا و صمیمی هستند و زندگی در هر گوشه این کره عظیم که گوئی جملگی آن چون دهکده ای کوچک بیش نیست، علاقمندند و عشق می ورزند.
جینا گارسیا، بخشی از این زندگی و در حساسترین دوران آن، در یک دوره 6 ساله را در کتابی با عنوان Adventures Of Dawn Breakers تشریح کرده است. سفری در اقیانوس ها، دوردست ها، مکان های ناشناس، در میان امیدها و نومیدی ها، مشکلات و خوشی ها و لذت ها و دورانی برای یافتن بیشتر خود و آشنایی با دیگرانی که اگر ناشناس مانده اند ولی چه سریع وپر محبت، بخشی از دوستان واقعی می شوند.
راسل گارسیا و همسرش جینا در سال 1955 در نخستین سالهای زندگی با یکدیگر به آئین بهائی پیوستند و بخش مهمی از زندگی مشترک خود را به پراکندن ایده آل های انسانی خویش در هرگوشه و کنار جهان اختصاص دادند. راسل موسیقی نمایش موزیکال طاهره را در سالهای پایانی زندگی خود در سال 2002 نوشت و شوربختانه این اقبال را نداشت که اجرای آنرا با همکاری همسر و دیگر اعضای خانواده در جنوب کالیفرنیا شاهد باشد. نمایشی که به گفته بسیاری از کسانی که آنرا دیده اند، می تواند و می بایست که به تئاترهای «برادوی» نیویورک راه یابد.
***
«کریستی کوروین» به حق انتظار دارد که تنها از «جینا گارسیا» مادر بزرگ محبوب او که در سنین سالمندی، رنج سفر از نیوزیلند به کالیفرنیا را پذیرفته و همت بزرگ او نمایش موزیکال طاهره را میسر ساخته است، تقدیر و تحسین شود و من که از چند سال پیش در دیدارهای گاه به گاه خود با کریستی در Promenade «وست لیک ویلیج» علاقه سرشار او را برای بروی صحنه آوردن این نمایش می دیدم و حس می کردم، همچنان می دانم که صحنه پردازیهای زیبای او برای این نمایش و آن محیط بسیار گرم و صمیمانه ای که تماشاگران را با بازیگران نمایش آمیخته بود، تا چه اندازه نتیجه کار اوست که سالهاست در همین زمینه ها فعالیت دارد و اینک نیز بنیادی را بنام Build A Better World Foundation در «وست لیک ویلیج» اداره می کند. الیزابت شک Sheck در نقش طاهره، همان شور و هیجان، لطافت زنانه و شجاعت و جسارت انسانی را که ما از طاهره درتصورو فکر خود داریم، بخوبی تجسم می دهد و بطور کلی بازی و آواز کلیه حدود 20 بازیگر نمایش بسیار مطبوع و خوب و دلنشین است. بازیگرانی حرفه ای که با وجود تفاوت بسیار زیادی که زمان و زبان و فرهنگ دوران طاهره با امروز امریکای مدرن دارد، شخصیت و منش طاهره را به نیکی دریافته اند.
تماشای این نمایش دلپذیر در عین حال مرا به یاد حدود 30 سال پیش نخستین نمایش زندگی طاهره در بهائی سنتر لس آنجلس و سپس در «ویلشر ایبل تیاتر» این شهر انداخت.
من این نمایش درام را با برداشتی بسیار متفاوت با طاهره موزیکال نوشته و به اجرا گذاشته بودم. ولی بهرحال در آن نیز زندگی، گفته ها و شعرهای این اسطوره معاصر فرهنگی ایران نیز و با عنوان «نقطه بیدار» ارائه می شد.
«زهره رمزی» بازیگر بسیار هنرمند- نقش طاهره را در آن نمایش ایفا می کرد و نمایش ما سپس به شهرهای «سیاتل» ،«پورتلند اورگان» ، «دالاس» و شهر واشنگتن روی آورد و در این شهر، زنده یاد داریوش همایون و تنی از همفکران او نیز به تماشای این نمایش آمده بودند.