… منوچهر چشم آذر

گفتگو درجوانان رادیو و مجله جوانان با منوچهر چشم آذر نوازنده، آهنگساز، تنظیم کننده و رهبر توانای ارکستر
دوره طلایی موزیک ما از سالهای 1960 آغاز شد و تا آغاز 80 درخشید
یک دوره از فعالیت های موزیک درخارج قابل دفاع است ولی ازحدود پانزده شانزده سال پیش موسیقی داخل و خارج سقوط کرده است…

منوچهر چشم آذر نوازنده سازهای مختلف، آهنگساز توانا و تنظیم کننده با تجربه و رهبر ارکستر، چهره ای است که شاید کمتر جلوی دوربین ها ظاهر شده، ولی عاشقان موسیقی او را خوب می شناسند، اهل مصاحبه نیست و تنها بخاطر دوستی دیرینه حاضر به گفتگو و بحث درباره موسیقی دیروز و امروز شد.
منوچهر برادر بزرگتر زنده یاد ناصرچشم آذر، از یک خانواده هنرمند مهاجر روس هستند که به ایران آمدند و برای همیشه ماندند و بدلیل سابقه نوازندگی پدر و پدربزرگ، با تشویق آنها به حیطه موسیقی آمدند. هر دو چهره های سرشناسی شدند و منوچهر بدلیل سفر به خارج، فعالیت هایش در دو بخش خلاصه شد و هنوز از صدرنشینان تنظیم، ساخت آهنگ و رهبری ارکستر است.
با منوچهر چشم آذر در جوانان رادیو و در مجله جوانان گفتگو کردیم که خوشبختانه بعد از سالها دیدگاه های ارزنده خود را به گوش ها رساند.
• می پرسیم دیدگاه امروزت درباره موسیقی داخل و خارج ایران چیست؟
می گوید: مسئله فقط موسیقی داخل و خارج نیست، اصولا در تمام جهان موزیک عوض شده ولی از دیدگاه من موسیقی ایرانی در داخل وخارج رو به سقوط بوده است متاسفانه از چند چهره معدود، در داخل ایران بروبچه های نوجوان و جوان، که دانش موسیقی ندارند هنرستان موسیقی را نگذرانده اند، حتی تحت نظر معلمین موسیقی، نیاموخته اند، نوعی موسیقی من درآوردی و کاملا ساخته و پرداخته کامپیوتر ارائه دادند آنها مدتی موسیقی خارج و بقولی لس آنجلس را کپی می کردند و بعد نوبت این طرفی ها رسید که موسیقی داخل را کپی کردند! به نظر من بجز معدود انگشت شماری، موسیقی داخل وخارج پس رفته و همراه با ترانه های بی مایه، درجا زده ایم.
اگر یادتان باشد همه آثار زیبای قبل از انقلاب و آثار 25 تا 35 سال پیش ماندگار شدند و در تاریخ موسیقی ایرانی جای گرفتند ولی وقتی گروهی کاسبکار در داخل ایران با 1000 دلار 10 آهنگ و شعر به خوانندگان مقیم خارج دادند، انتظاری بیش از این نمی رفت! من هرچه گوشم را تیز می کنم یک آهنگ ماندنی و تاثیرگذار را در طی 15 سال اخیر نمی شنوم… این یک فاجعه در هنر موسیقی ماست کاش آهنگسازان، ترانه سرایان، کارنامه موسیقی 40،50 سال پیش را مرور می کردند، کاش یکبار دیگر به ملودیها و ترانه ها و تنظیم های آن سالها با دقت گوش می دادند تا ببینند چه بروز موسیقی ما آمده است. البته من به این باورم که هر نیم قرن، یک انقلابی در هنر رخ میدهد باید منتظر بود و دید که این انقلاب در موسیقی ایرانی چه زمانی می افتد چون درنهایت هم ذات هنر و جوهره هنر همچنان می ماند. متاسفانه کامپیوتر و سیستم دیجیتال خیلی راحت نسل علاقمند به موسیقی را بدرون زیرزمین ها برد، درون اتاقک های نیمه تاریک و نتیجه اش بجز چند اثر قابل بحث، فاجعه ابتذال را به ارمغان آورد. چون وقتی بتوان ملودیها را خیلی راحت و سریع عوض کرد، وقتی راحت می توان از یک صدای ظریف زنانه، یک صدای کلفت مردانه تحویل داد، و از یک خواننده بی مایه، تحریرهای شگفت انگیز ساخت، شما چه انتظاری از این موسیقی دارید؟ یک تنظیم کننده به راحتی در داخل و حتی خارج یک خواننده خلق می کند، که حتی مایه ای هم ندارد و همین ها اصالت هنر موسیقی را از بین می برد.
• از چه دوره از فعالیت هایت طی چهل و چند سال گذشته راضی هستی؟
– بنظر من دوره شکوفایی موزیک ایرانی از سالهای 1960 شروع شد، تا سالهای 80 همچنان پیش رفت. خوانندگانی چون گوگوش، داریوش و چند چهره جوان آنروزها گل کردند، ضابطه و قوانینی بر هنر موسیقی حاکم بود، بعد از انقلاب تا چند سالی شرایط موسیقی بلاتکلیف بود تا از سال 1986 به مرور کمپانی های تولید و پخش موسیقی دایرشد همان خوانندگان با سابقه و دو سه تا خواننده جدید، آلبوم هایی ارائه دادند که تا 16 سال پیش ادامه داشت بعد ناگهان بدلیل تکنولوژی جدید و هجوم تلویزیونهای 24 ساعته رکودی بیسابقه در موسیقی بوجود آمد و گوش دادن به موسیقی به تلفن های دستی و آنهم چند ثانیه ای منتقل شد.
البته آثاری که در همان دوره نخستین با صدای ستار، مهستی، هایده، داریوش، شاهرخ، معین، شماعی زاده، امید، شهرام شب پره و شهرام صولتی، شهره و لیلا فروهر و ابی قابل بحث و ماندنی بودند، مردم برای شنیدن موسیقی به کنسرت ها و کاباره ها و خرید آلبومها روی آوردند، من خود 29 سال درکاباره تهران رهبر ارکستر بودم، البته ابتدا از کاباره کلبه شروع کردم و اگر قرار باشد آهنگ های آن دوره را دستچین کنم، آثاری با صدای حمیرا، مهستی، ستار و داریوش و معین در ذهنم مانده.

کارنامه پربار چشم آذر
منوچهر چشم آذر که کارنامه پرباری دارد، هنوز زیباترین ها را خلق می کند. همه عاشقان موسیقی همسفر گوگوش، کلبه داریوش، هم قسم معین، خوب من مهستی، بهاره بهاره حمیرا، شازده خانم ستار و کلاغ فردمنش، از آن دوران را به یاد دارند و در دوره جدید آهنگهایی چون کیوکیو بنگ بنگ گوگوش، تولد اندی، عزیز دلمی منصور، در مسیر خود موفق بودند.
چشم آذر که مدتی است با چهره ماندنی موزیک گوگوش همکاری دارد می گوید من و گوگوش از سالهای دور باهم همکاری داشتیم اینروزها هم مدتی است روی صحنه با هم کار میکنیم گوگوش از نظر قدرت صحنه، صدا و اجرا هرسال کامل تر شده است، او یک استثناء در موزیک ایران است.
از چشم آذر عزیز، که از 11 سالگی تحصیلات موسیقی را آغاز کرده در 17 سالگی در ارکسترها نواخته و ماندنی ترین آهنگها را در کارنامه خود دارد تشکر می کنیم و برایش طول عمر توام با سلامت و خلاقیت ماندگار آرزو میکنیم.